Σεβασμιότατε, θεοφιλέστατε, κυρίες και κύριοι,
είναι πραγματικά μεγάλη τιμή και χαρά μου να βρίσκομαι σήμερα εδώ, εκπροσωπώντας και την προϊσταμένη μου Υπουργό, Λίνα Μενδώνη, στην τιμητική αυτή εκδήλωση για τα 200 χρόνια από την έξοδο του Μεσολογγίου.
Θα μου επιτρέψετε, ξεκινώντας εκτός κειμένου, να ευχαριστήσω και εγώ με τη σειρά μου, τον κύριο Αλιάγα, που τόσα χρόνια, εδώ και πολλά χρόνια, αποτελεί έναν εξαιρετικό πρεσβευτή της χώρας μας, στο εξωτερικό, στην Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο, που άοκνα και ασταμάτητα, με κάθε ευκαιρία, δεν σταματά να τιμά τον τόπο και την ιστορία του. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
200 χρόνια από μια πράξη που δεν καταγράφηκε μόνο στα χρονικά της ελληνικής επανάστασης, αλλά εντυπώθηκε στην παγκόσμια συνείδηση ως σύμβολο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. της υπέρβασης και της απόλυτης πίστης σε μια ιδέα, την ελευθερία. Η έξοδος δεν ήταν απλώς μια στρατιωτική πράξη ή ένα κεφάλαιο στην ιστορία του αγώνα. Ήταν ένα μάθημα, ένα μάθημα συνέπειας ανάμεσα στις σκέψεις, στους λόγους και το σημαντικότερο στις πράξεις. Οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου δεν ήταν ήρωες μόνο γιατί πολέμησαν ή γιατί έπεσαν. Ήταν ήρωες γιατί ό, τι πίστευαν το έζησαν. Ό, τι διακήρυταν το υπέγραψαν με το ίδιο τους το αίμα. Σε μια εποχή όπου οι λέξεις εύκολα ξεστομίζονται αλλά σπάνια ακολουθούνται από πράξεις, η μνήμη της εξόδου έρχεται να μας υπενθυμίσει την αξία της ακεραιότητας.
Το Μεσολόγγι δίδαξε στην Ευρώπη και μαζί σε όλο τον κόσμο τι σημαίνει να είσαι πιστός όχι σε λόγια, αλλά σε ιδανικά.
Σήμερα που οι ταχύτητες της δημόσιας ζωής και η ακατάσχετη ροή απόψεων συχνά υποκαθιστούν την ουσία με το θόρυβο, το παράδειγμα των μεσολογγιτών είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
Οι άνθρωποι εκείνοι δεν επιδόθηκαν σε κριτική των συνθηκών, ούτε συνθηκολόγησαν με τον εχθρό. Οι μεσολογγίτισες και οι μεσολογγίτες δεν διεκδίκησαν από την ιστορία μια δικαίωση με θόρυβο. Την κατέκτησαν με σιωπή, με αντοχή, με πράξη. Στάθηκαν όρθιοι μέχρι το τέλος, όχι για να δικαιωθούν ιστορικά, αλλά γιατί δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά. Μέσα τους κάτι δεν τους επέτρεπε να πράξουν διαφορετικά.
Η Έξοδος δεν είναι απλώς μνήμη, είναι ηθική παρακαταθήκη. Είναι ο αντίποδας του κυνισμού. Μας διδάσκει ότι η ελευθερία δεν είναι ευκολία, είναι ευθύνη, ότι η προσήλωση σε αξίες δεν είναι ρομαντική υπερβολή, αλλά πράξη βαθιάς επίγνωσης και ότι η συνέπεια τελικά το πιο δυνατό μήνυμα που μπορεί να αφήσει κανείς πίσω του. Όχι όσα είπε, όσα έπραξε.
Και μιλώντας για πράξεις, να πάρω την πάσα και να αναφερθώ πολύ συνοπτικά στις πράξεις και τα έργα του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ήδη από την προηγούμενη χρονιά το Υπουργείο Πολιτισμού αναγνωρίζοντας την τεράστια βαρύτητα της ιστορικής αυτής επετείου και πάντα υπό την καθοδήγηση της Υπουργού μας, Λίνας Μενδώνη, έχει ήδη προγραμματίσει εμβληματικά έργα και δράσεις για την επετειακή χρονιά.
Παράλληλα ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα του Δημάρχου της Ιεράς Πόλης του Μεσολογγίου προς την Υπουργό Πολιτισμού ως προς την υπαγωγή των εορτασμών για τη 200η επέτειο της εξόδου υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, την ανακήρυξη του 2026 ως αφιερωματικό έτους της εξόδου του Μεσολογγίου και τη χρηματοδότηση επιλεγμένων δράσεων συνολικού προϋπολογισμού 60.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, την ανατύπωση του αυθεντικού χειρογράφου του Ύμνου εις την Ελευθερία του Διονυσίου Σολομού, καθώς και την πραγματοποίηση θεατρικής παράστασης του Εθνικού Θεάτρου «Η γυναίκα της Ζάκυθος», ως εναρκτήριας παράστασης του Φεστιβάλ Αρχαίου Θεάτρου Οινιάδων το καλοκαίρι του 2025. Παράλληλα, το Υπουργείο Πολιτισμού έχει προχωρήσει σε μια σειρά εμβληματικών έργων και παρεμβάσεων, στις οποίες, όπως είναι φυσικό, η Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου θα κατέχει την κεντρικότερη θέση.
Ήδη από το 2024 βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο αποκατάστασης του Κήπου των Ηρώων στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, το οποίο χρηματοδοτείται από το επιχειρησιακό πρόγραμμα Δυτική Ελλάδα 2014-2020 με προϋπολογισμό 800.000 ευρώ. Στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και ιδιαίτερα στον περιφερειάρχη και φίλο Νεκτάριο Φαρμάκη οφείλονται ιδιαίτερες ευχαριστίες για τις ενέργειές τους ώστε να χρηματοδοτηθεί το εμβληματικό αυτό έργο και να περατωθεί έγκαιρα μέσα στο 2026. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί έως τις επετειακές Γιορτές Εξόδου που θα κορυφωθούν στις 28 και 29 Μαρτίου του 2026 και στο σύνολό του έως το τέλος του ίδιου έτους. Περιλαμβάνει εργασίες αποκατάστασης του τείχους και της περίφραξης του κήπου, διενέργεια δοκιμαστικών ανασκαφών, ανάδειξη της κρήνης στο εσωτερικό. Θα πραγματοποιηθούν επίσης εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των μνημείων του κήπου και του Τύμβου, τοποθέτηση δίγλωσσων, ενημερωτικών πινακίδων και σημάνσεων, εφαρμογή ψηφιακής ξενάγησης με QR codes, δημιουργία ψηφιακής ξενάγησης σε εφαρμογή ιστοσελίδας, αλλά και δημιουργία πληροφοριακού έντυπου υλικού, δίγλωσσου και σε γραφή Braille. Τέλος, θα περιλαμβάνει και πολιτιστικές εκδηλώσεις, με καλλιτεχνικούς φορείς, επετειακό συνέδριο, εκπαιδευτικά προγράμματα, και θεματικές περιηγήσεις κοινού.
Ωστόσο, το κορυφαίο γεγονός των επετειακών εορτασμών που θα λάβουν χώρα στο Μεσολόγγι από την πλευρά του Υπουργείου Πολιτισμού, δια της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και των Αρμόδιων Υπηρεσιών, θα αποτελέσει η περιοδική έκθεση «Η έξοδος του Μεσολογγίου» στον Καμβά του Ντελακρουά, η οποία θα φιλοξενηθεί στο Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ιεράς Πόλης του Μεσολογγίου εντος του 2026. Η έκθεση επικεντρώνεται στο πίνακα του Eugène Delacroix «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» ο οποίος θα μεταφερθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Πρόκειται για συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού με το Μουσείο Καλών Τεχνών του Μπορντό για τον προσωρινό δανεισμό του πίνακα στο πλαίσιο του εορτασμού της εμβληματικής επετείου των 200 χρόνων από την έξοδο του Μεσολογγίου. Πρόκειται για ένα έργο με τεράστια απήχηση και συναισθηματική αξία για την ίδια την πόλη, ένα σπουδαίο έργο του ρομαντισμού και της γαλλικής καλλιτεχνικής κληρονομιάς, ένα έργο που μιλά κατευθείαν στην ψυχή των Ελλήνων και συμπυκνώνει με εικαστικό τρόπο το δραματικό αγώνα του ελληνικού λαού για την ελευθερία. Η έκθεση προβλέπεται να διαρκέσει από τα μέσα Μαρτίου έως τα τέλη Νοεμβρίου του 2026.
Εκτός της σπουδαίας αυτής περιοδικής έκθεσης, το Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο θα φιλοξενήσει ακόμα δύο εμβληματικά εκθέματα. Την κόρη της Ελλάδας, η Ελληνοπούλα, του γλύπτη Νταβίντ Ντ’ Ανζέρ και τον επενδύτη του Κωνσταντίνου Ξενοκράτη. Η μεν Κόρη, η οποία άλλοτε κοσμούσε ως πρωτότυπη δημιουργία τον τάφο του Μάρκου Μπότσαρη, είναι ένα ιδιαίτερα εκφραστικό και συμβολικό καλλιτεχνικό έργο που σχετίζεται άμεσα με τον απελευθερωτικό αγώνα την Έξοδο και τον Κήπο των Ηρώων. Η δε στολή του Ξενοκράτη, η μοναδική διασωθείσα στολή Ιερολοχίτη, συνδέεται με τον ευεργέτη, χορηγό, ενός από τα σπουδαιότερα ιστορικά κτίσματα της πόλης, το οποίο έχει πλέον σήμερα μετατραπεί σε έναν από τους βασικότερους πολιτιστικούς πυρήνες της, το Ξενοκράτειο Μουσείο. Η έκθεσή του στο συγκεκριμένο μουσείο θα αποτελέσει μια εξαιρετικά σημαντική συμβολή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στους εορτασμούς του 2026 στο πλαίσιο της γενικότερα αγαστής συνεργασίας με το Υπουργείο Πολιτισμού.
Παράλληλα, το Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο, σε συνεργασία με το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων, θα φιλοξενήσει από τα μέσα Ιουνίου του 2025 μέχρι και το Φεβρουάριο του 2026 την κινητή επετειακή έκθεση «Μια μελωδική διαδρομή στις μουσικές του 1921», την οποία σχεδίασε και υλοποίησε το Μουσείο Φοίβος Ανωγιαννάκης, κέντρο εθνικομουσικολογίας για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Πρόκειται για μια διαδραστική έκθεση που αφορά στο δημοτικό τραγούδι και τη σημασία του στην καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης και ταυτότητας. Αποτελείται από περίοπτες μουσειακές κατασκευές που θυμίζουν μουσικά όργανα και περιλαμβάνουν δίγλωσσα κείμενα, εποπτικό υλικό και ηχητικά εκθέματα, δηλαδή ηχογραφημένα τραγούδια του αγώνα, στα οποία κανείς θα έχει πρόσβαση μέσω QR codes.
Τέλος, σε όλη τη διάρκεια του 2026 στο χώρο του Ξενοκρατείου Αρχαιολογικού Μουσείου της Ιεράς Πόλης του Μεσολογγίου θα λάβουν χώρα εκδηλώσεις, ημερίδες, διαλέξεις, ειδικά σχεδιασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια συντήρησης με θεματικές εμπνευσμένες από την έξοδο, τον Ντελακρουά, την Κόρη της Ελλάδας, την τυπογραφία και το φιλέλληνα τυπογράφο Ιωάννη Ιάκωβο Μάγερ. Μεταξύ των δράσεων αυτών θα διοργανωθεί σε συνεργασία με το Σύλλογο Μουσείοπαιδαγωγών Ελλάδος η λογοτεχνική ημερίδα «Συνάντηση Μουσείων Λογοτεχνών στο Μεσολόγγι», στην οποία θα συμμετάσχουν με εισηγήσεις, παρουσιάσεις, τα μουσεία Ούγκο Φόσκολο, Σολωμού και Επιφανών Ζακύνθου και Γρηγόριος Ξενόπουλος από τη Ζάκυνθο, Άγγελου Σικελιανού Λευκάδας, Σολωμού Κέρκυρας, Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Σκιάθου, Νίκου Καζαντζάκη Ηρακλείου, Γεωργίου Δροσίνη Αθήνας και τα μουσεία Λόρδου Βύρωνα και Φιλελληνισμού Παλαμά και οικογένειας Τρικούπη από το Μεσολόγγι.
Επίσης, η Εφορία Αρχαιοτήτων προγραμματίζει τη σήμανση της διαδρομής του τείχους του Μεσολογγίου που είχε σχεδιαστεί από το Χιώτη μηχανικό Κοκκίνη μεταξύ των ετών 1823 και 1824 και συγκεκριμένα των προμαχώνων που έχουν καταστραφεί και δεν σώζονται σήμερα και της πύλης εισόδου με τοποθέτηση μικρών πινακίδων με QR codes καθώς και την έκδοση μικρού εντύπου για τις ιστορικές νησίδες της Λιμνοθάλασσας, Βασιλάδι, Ντολμάς, Κλείσοβα, Αιτωλικό και το ρόλο που διαμόρφωσαν και διαδραμάτισαν κατά την έξοδο ως προπύργια του Μεσολογγίου και για τις ιστορικές μάχες που έλαβαν χώρα για την κατάκτησή τους.
Όπως ακούσατε, τα έργα και οι δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού που ανέφερα συνοπτικά είναι πολλές, σημαντικές και αντάξιες του τόπου και της επετείου.
Για να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν όμως όλες αυτές οι δράσεις και τα έργα χρειάστηκαν πολλές και συντονισμένες προσπάθειες και οφείλουμε να αποδώσουμε τις ευχαριστίες μας σε όλους όσους εργάστηκαν για αυτές.
Οι δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού στην πόλη συντονίζονται από τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Υλοποιούνται από τη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων σε συνεργασία με την αρμόδια Περιφερειακή Υπηρεσία, την Εφορία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας, τους οποίους θεμά ευχαριστούμε για το έργο τους.
Όμως, ιδιαίτερες ευχαριστίες αισθάνομαι την ανάγκη να αποδώσω στη Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς την κυρία Ολυμπία Βικάτου. Έχω δηλώσει κάθε μέρα δίπλα στην Μενδώνη και στη Βικάτου είναι ένα μάστερ κλασ για μένα που δεν θα κατάφερνα ποτέ να το πληρώσω και να το έχω. Γνωρίζω λοιπόν ότι η συμβολή της κυρίας Βικάτου ήταν καθοριστική, όχι μόνο για τις δράσεις και τα έργα του αφιερωματικού έτους, αλλά και για τη συνολική της προσφορά στην περιοχή.
Τέλος, οφείλουμε να ευχαριστήσουμε την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, το φίλο Περιφερειάρχη Νεκτάριο Φαρμάκη για την ανταπόκριση και στήριξη, αλλά και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο για τη συνεργασία του.
Παράλληλα, ευχόμαστε καλή επιτυχία και στις εκδηλώσεις που προγραμματίζονται από το Δήμο της Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου και παροτρύνουμε κι εμείς με τη σειρά μας όλους και όλες να τις παρακολουθήσουν. Γιατί με το αφιερωματικό έτος και τις εκδηλώσεις αυτές δεν τιμούμε μόνο τους πεσόντες του Μεσολογγίου. Τιμούμε έναν πολιτισμό, στάση ζωής. Έναν πολιτισμό που λέει πως δεν αρκεί να μιλάς για την πατρίδα, την αλήθεια, τη δημοκρατία. Πρέπει να ζεις για αυτές και να είσαι έτοιμος όταν έρθει η ώρα να θυσιάσεις κάτι από το δικό σου βόλεμα για κάτι που υπερβαίνει το εγώ.
Ας σταθούμε λοιπόν μπροστά σε αυτή τη μνήμη με σεβασμό αλλά και με ευθύνη. Να ξαναδούμε τον εαυτό μας μέσα από το βλέμμα εκείνων που προτίμησαν την έξοδο προς το φως από τη σιωπηλή παραμονή στο σκοτάδι και να αναρωτηθούμε ποιο είναι το δικό μας Μεσολόγγι σήμερα και πώς το υπηρετούμε, όχι με λόγια, με πράξεις.
Σας ευχαριστώ.
είναι πραγματικά μεγάλη τιμή και χαρά μου να βρίσκομαι σήμερα εδώ, εκπροσωπώντας και την προϊσταμένη μου Υπουργό, Λίνα Μενδώνη, στην τιμητική αυτή εκδήλωση για τα 200 χρόνια από την έξοδο του Μεσολογγίου.
Θα μου επιτρέψετε, ξεκινώντας εκτός κειμένου, να ευχαριστήσω και εγώ με τη σειρά μου, τον κύριο Αλιάγα, που τόσα χρόνια, εδώ και πολλά χρόνια, αποτελεί έναν εξαιρετικό πρεσβευτή της χώρας μας, στο εξωτερικό, στην Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο, που άοκνα και ασταμάτητα, με κάθε ευκαιρία, δεν σταματά να τιμά τον τόπο και την ιστορία του. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
200 χρόνια από μια πράξη που δεν καταγράφηκε μόνο στα χρονικά της ελληνικής επανάστασης, αλλά εντυπώθηκε στην παγκόσμια συνείδηση ως σύμβολο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. της υπέρβασης και της απόλυτης πίστης σε μια ιδέα, την ελευθερία. Η έξοδος δεν ήταν απλώς μια στρατιωτική πράξη ή ένα κεφάλαιο στην ιστορία του αγώνα. Ήταν ένα μάθημα, ένα μάθημα συνέπειας ανάμεσα στις σκέψεις, στους λόγους και το σημαντικότερο στις πράξεις. Οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου δεν ήταν ήρωες μόνο γιατί πολέμησαν ή γιατί έπεσαν. Ήταν ήρωες γιατί ό, τι πίστευαν το έζησαν. Ό, τι διακήρυταν το υπέγραψαν με το ίδιο τους το αίμα. Σε μια εποχή όπου οι λέξεις εύκολα ξεστομίζονται αλλά σπάνια ακολουθούνται από πράξεις, η μνήμη της εξόδου έρχεται να μας υπενθυμίσει την αξία της ακεραιότητας.
Το Μεσολόγγι δίδαξε στην Ευρώπη και μαζί σε όλο τον κόσμο τι σημαίνει να είσαι πιστός όχι σε λόγια, αλλά σε ιδανικά.
Σήμερα που οι ταχύτητες της δημόσιας ζωής και η ακατάσχετη ροή απόψεων συχνά υποκαθιστούν την ουσία με το θόρυβο, το παράδειγμα των μεσολογγιτών είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
Οι άνθρωποι εκείνοι δεν επιδόθηκαν σε κριτική των συνθηκών, ούτε συνθηκολόγησαν με τον εχθρό. Οι μεσολογγίτισες και οι μεσολογγίτες δεν διεκδίκησαν από την ιστορία μια δικαίωση με θόρυβο. Την κατέκτησαν με σιωπή, με αντοχή, με πράξη. Στάθηκαν όρθιοι μέχρι το τέλος, όχι για να δικαιωθούν ιστορικά, αλλά γιατί δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά. Μέσα τους κάτι δεν τους επέτρεπε να πράξουν διαφορετικά.
Η Έξοδος δεν είναι απλώς μνήμη, είναι ηθική παρακαταθήκη. Είναι ο αντίποδας του κυνισμού. Μας διδάσκει ότι η ελευθερία δεν είναι ευκολία, είναι ευθύνη, ότι η προσήλωση σε αξίες δεν είναι ρομαντική υπερβολή, αλλά πράξη βαθιάς επίγνωσης και ότι η συνέπεια τελικά το πιο δυνατό μήνυμα που μπορεί να αφήσει κανείς πίσω του. Όχι όσα είπε, όσα έπραξε.
Και μιλώντας για πράξεις, να πάρω την πάσα και να αναφερθώ πολύ συνοπτικά στις πράξεις και τα έργα του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ήδη από την προηγούμενη χρονιά το Υπουργείο Πολιτισμού αναγνωρίζοντας την τεράστια βαρύτητα της ιστορικής αυτής επετείου και πάντα υπό την καθοδήγηση της Υπουργού μας, Λίνας Μενδώνη, έχει ήδη προγραμματίσει εμβληματικά έργα και δράσεις για την επετειακή χρονιά.
Παράλληλα ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα του Δημάρχου της Ιεράς Πόλης του Μεσολογγίου προς την Υπουργό Πολιτισμού ως προς την υπαγωγή των εορτασμών για τη 200η επέτειο της εξόδου υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, την ανακήρυξη του 2026 ως αφιερωματικό έτους της εξόδου του Μεσολογγίου και τη χρηματοδότηση επιλεγμένων δράσεων συνολικού προϋπολογισμού 60.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, την ανατύπωση του αυθεντικού χειρογράφου του Ύμνου εις την Ελευθερία του Διονυσίου Σολομού, καθώς και την πραγματοποίηση θεατρικής παράστασης του Εθνικού Θεάτρου «Η γυναίκα της Ζάκυθος», ως εναρκτήριας παράστασης του Φεστιβάλ Αρχαίου Θεάτρου Οινιάδων το καλοκαίρι του 2025. Παράλληλα, το Υπουργείο Πολιτισμού έχει προχωρήσει σε μια σειρά εμβληματικών έργων και παρεμβάσεων, στις οποίες, όπως είναι φυσικό, η Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου θα κατέχει την κεντρικότερη θέση.
Ήδη από το 2024 βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο αποκατάστασης του Κήπου των Ηρώων στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, το οποίο χρηματοδοτείται από το επιχειρησιακό πρόγραμμα Δυτική Ελλάδα 2014-2020 με προϋπολογισμό 800.000 ευρώ. Στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και ιδιαίτερα στον περιφερειάρχη και φίλο Νεκτάριο Φαρμάκη οφείλονται ιδιαίτερες ευχαριστίες για τις ενέργειές τους ώστε να χρηματοδοτηθεί το εμβληματικό αυτό έργο και να περατωθεί έγκαιρα μέσα στο 2026. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί έως τις επετειακές Γιορτές Εξόδου που θα κορυφωθούν στις 28 και 29 Μαρτίου του 2026 και στο σύνολό του έως το τέλος του ίδιου έτους. Περιλαμβάνει εργασίες αποκατάστασης του τείχους και της περίφραξης του κήπου, διενέργεια δοκιμαστικών ανασκαφών, ανάδειξη της κρήνης στο εσωτερικό. Θα πραγματοποιηθούν επίσης εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των μνημείων του κήπου και του Τύμβου, τοποθέτηση δίγλωσσων, ενημερωτικών πινακίδων και σημάνσεων, εφαρμογή ψηφιακής ξενάγησης με QR codes, δημιουργία ψηφιακής ξενάγησης σε εφαρμογή ιστοσελίδας, αλλά και δημιουργία πληροφοριακού έντυπου υλικού, δίγλωσσου και σε γραφή Braille. Τέλος, θα περιλαμβάνει και πολιτιστικές εκδηλώσεις, με καλλιτεχνικούς φορείς, επετειακό συνέδριο, εκπαιδευτικά προγράμματα, και θεματικές περιηγήσεις κοινού.
Ωστόσο, το κορυφαίο γεγονός των επετειακών εορτασμών που θα λάβουν χώρα στο Μεσολόγγι από την πλευρά του Υπουργείου Πολιτισμού, δια της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και των Αρμόδιων Υπηρεσιών, θα αποτελέσει η περιοδική έκθεση «Η έξοδος του Μεσολογγίου» στον Καμβά του Ντελακρουά, η οποία θα φιλοξενηθεί στο Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ιεράς Πόλης του Μεσολογγίου εντος του 2026. Η έκθεση επικεντρώνεται στο πίνακα του Eugène Delacroix «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» ο οποίος θα μεταφερθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Πρόκειται για συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού με το Μουσείο Καλών Τεχνών του Μπορντό για τον προσωρινό δανεισμό του πίνακα στο πλαίσιο του εορτασμού της εμβληματικής επετείου των 200 χρόνων από την έξοδο του Μεσολογγίου. Πρόκειται για ένα έργο με τεράστια απήχηση και συναισθηματική αξία για την ίδια την πόλη, ένα σπουδαίο έργο του ρομαντισμού και της γαλλικής καλλιτεχνικής κληρονομιάς, ένα έργο που μιλά κατευθείαν στην ψυχή των Ελλήνων και συμπυκνώνει με εικαστικό τρόπο το δραματικό αγώνα του ελληνικού λαού για την ελευθερία. Η έκθεση προβλέπεται να διαρκέσει από τα μέσα Μαρτίου έως τα τέλη Νοεμβρίου του 2026.
Εκτός της σπουδαίας αυτής περιοδικής έκθεσης, το Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο θα φιλοξενήσει ακόμα δύο εμβληματικά εκθέματα. Την κόρη της Ελλάδας, η Ελληνοπούλα, του γλύπτη Νταβίντ Ντ’ Ανζέρ και τον επενδύτη του Κωνσταντίνου Ξενοκράτη. Η μεν Κόρη, η οποία άλλοτε κοσμούσε ως πρωτότυπη δημιουργία τον τάφο του Μάρκου Μπότσαρη, είναι ένα ιδιαίτερα εκφραστικό και συμβολικό καλλιτεχνικό έργο που σχετίζεται άμεσα με τον απελευθερωτικό αγώνα την Έξοδο και τον Κήπο των Ηρώων. Η δε στολή του Ξενοκράτη, η μοναδική διασωθείσα στολή Ιερολοχίτη, συνδέεται με τον ευεργέτη, χορηγό, ενός από τα σπουδαιότερα ιστορικά κτίσματα της πόλης, το οποίο έχει πλέον σήμερα μετατραπεί σε έναν από τους βασικότερους πολιτιστικούς πυρήνες της, το Ξενοκράτειο Μουσείο. Η έκθεσή του στο συγκεκριμένο μουσείο θα αποτελέσει μια εξαιρετικά σημαντική συμβολή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στους εορτασμούς του 2026 στο πλαίσιο της γενικότερα αγαστής συνεργασίας με το Υπουργείο Πολιτισμού.
Παράλληλα, το Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο, σε συνεργασία με το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων, θα φιλοξενήσει από τα μέσα Ιουνίου του 2025 μέχρι και το Φεβρουάριο του 2026 την κινητή επετειακή έκθεση «Μια μελωδική διαδρομή στις μουσικές του 1921», την οποία σχεδίασε και υλοποίησε το Μουσείο Φοίβος Ανωγιαννάκης, κέντρο εθνικομουσικολογίας για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Πρόκειται για μια διαδραστική έκθεση που αφορά στο δημοτικό τραγούδι και τη σημασία του στην καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης και ταυτότητας. Αποτελείται από περίοπτες μουσειακές κατασκευές που θυμίζουν μουσικά όργανα και περιλαμβάνουν δίγλωσσα κείμενα, εποπτικό υλικό και ηχητικά εκθέματα, δηλαδή ηχογραφημένα τραγούδια του αγώνα, στα οποία κανείς θα έχει πρόσβαση μέσω QR codes.
Τέλος, σε όλη τη διάρκεια του 2026 στο χώρο του Ξενοκρατείου Αρχαιολογικού Μουσείου της Ιεράς Πόλης του Μεσολογγίου θα λάβουν χώρα εκδηλώσεις, ημερίδες, διαλέξεις, ειδικά σχεδιασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια συντήρησης με θεματικές εμπνευσμένες από την έξοδο, τον Ντελακρουά, την Κόρη της Ελλάδας, την τυπογραφία και το φιλέλληνα τυπογράφο Ιωάννη Ιάκωβο Μάγερ. Μεταξύ των δράσεων αυτών θα διοργανωθεί σε συνεργασία με το Σύλλογο Μουσείοπαιδαγωγών Ελλάδος η λογοτεχνική ημερίδα «Συνάντηση Μουσείων Λογοτεχνών στο Μεσολόγγι», στην οποία θα συμμετάσχουν με εισηγήσεις, παρουσιάσεις, τα μουσεία Ούγκο Φόσκολο, Σολωμού και Επιφανών Ζακύνθου και Γρηγόριος Ξενόπουλος από τη Ζάκυνθο, Άγγελου Σικελιανού Λευκάδας, Σολωμού Κέρκυρας, Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Σκιάθου, Νίκου Καζαντζάκη Ηρακλείου, Γεωργίου Δροσίνη Αθήνας και τα μουσεία Λόρδου Βύρωνα και Φιλελληνισμού Παλαμά και οικογένειας Τρικούπη από το Μεσολόγγι.
Επίσης, η Εφορία Αρχαιοτήτων προγραμματίζει τη σήμανση της διαδρομής του τείχους του Μεσολογγίου που είχε σχεδιαστεί από το Χιώτη μηχανικό Κοκκίνη μεταξύ των ετών 1823 και 1824 και συγκεκριμένα των προμαχώνων που έχουν καταστραφεί και δεν σώζονται σήμερα και της πύλης εισόδου με τοποθέτηση μικρών πινακίδων με QR codes καθώς και την έκδοση μικρού εντύπου για τις ιστορικές νησίδες της Λιμνοθάλασσας, Βασιλάδι, Ντολμάς, Κλείσοβα, Αιτωλικό και το ρόλο που διαμόρφωσαν και διαδραμάτισαν κατά την έξοδο ως προπύργια του Μεσολογγίου και για τις ιστορικές μάχες που έλαβαν χώρα για την κατάκτησή τους.
Όπως ακούσατε, τα έργα και οι δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού που ανέφερα συνοπτικά είναι πολλές, σημαντικές και αντάξιες του τόπου και της επετείου.
Για να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν όμως όλες αυτές οι δράσεις και τα έργα χρειάστηκαν πολλές και συντονισμένες προσπάθειες και οφείλουμε να αποδώσουμε τις ευχαριστίες μας σε όλους όσους εργάστηκαν για αυτές.
Οι δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού στην πόλη συντονίζονται από τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Υλοποιούνται από τη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων σε συνεργασία με την αρμόδια Περιφερειακή Υπηρεσία, την Εφορία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας, τους οποίους θεμά ευχαριστούμε για το έργο τους.
Όμως, ιδιαίτερες ευχαριστίες αισθάνομαι την ανάγκη να αποδώσω στη Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς την κυρία Ολυμπία Βικάτου. Έχω δηλώσει κάθε μέρα δίπλα στην Μενδώνη και στη Βικάτου είναι ένα μάστερ κλασ για μένα που δεν θα κατάφερνα ποτέ να το πληρώσω και να το έχω. Γνωρίζω λοιπόν ότι η συμβολή της κυρίας Βικάτου ήταν καθοριστική, όχι μόνο για τις δράσεις και τα έργα του αφιερωματικού έτους, αλλά και για τη συνολική της προσφορά στην περιοχή.
Τέλος, οφείλουμε να ευχαριστήσουμε την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, το φίλο Περιφερειάρχη Νεκτάριο Φαρμάκη για την ανταπόκριση και στήριξη, αλλά και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο για τη συνεργασία του.
Παράλληλα, ευχόμαστε καλή επιτυχία και στις εκδηλώσεις που προγραμματίζονται από το Δήμο της Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου και παροτρύνουμε κι εμείς με τη σειρά μας όλους και όλες να τις παρακολουθήσουν. Γιατί με το αφιερωματικό έτος και τις εκδηλώσεις αυτές δεν τιμούμε μόνο τους πεσόντες του Μεσολογγίου. Τιμούμε έναν πολιτισμό, στάση ζωής. Έναν πολιτισμό που λέει πως δεν αρκεί να μιλάς για την πατρίδα, την αλήθεια, τη δημοκρατία. Πρέπει να ζεις για αυτές και να είσαι έτοιμος όταν έρθει η ώρα να θυσιάσεις κάτι από το δικό σου βόλεμα για κάτι που υπερβαίνει το εγώ.
Ας σταθούμε λοιπόν μπροστά σε αυτή τη μνήμη με σεβασμό αλλά και με ευθύνη. Να ξαναδούμε τον εαυτό μας μέσα από το βλέμμα εκείνων που προτίμησαν την έξοδο προς το φως από τη σιωπηλή παραμονή στο σκοτάδι και να αναρωτηθούμε ποιο είναι το δικό μας Μεσολόγγι σήμερα και πώς το υπηρετούμε, όχι με λόγια, με πράξεις.
Σας ευχαριστώ.